فصلنامه اقتصاد پنهان

فعالیت مشترک ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و انجمن علمی تجارت الکترونیکی ایران

برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی در کشورهای منتخب با استفاده از روش غیرمستقیم تابع تقاضای پول

نویسندگان

1 دانشیارگروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

2 کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه پیام نور مشهد

3 استادیارگروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

4 دکترای تخصصی علوم ‌اقتصادی، مدرس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی

چکیده

اقتصاد زیرزمینی مجموعه­ای از فعالیت­های غیرقانونی و گزارش نشده که در چند دهه اخیر اهمیت فراوانی در کشورهای مختلف یافته است؛ که در همه نظام­ها به طور کم و بیش وجود دارد و به صورت­های مختلفی ظاهر می­شود. داشتن اطلاعات از میزان اقتصاد زیرزمینی برای بررسی اثربخشی سیاست­های پولی و مالی، فرار مالیاتی، شکاف مالیاتی و توزیع عادلانه درآمد بسیار مهم است. به همین دلیل بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه سعی در برآورد و کنترل برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی را دارند. در این پژوهش به بررسی و اندازگیری حجم اقتصاد زیرزمینی در کشورهای منتخب در طی  دوره زمانی 1384-1392 با استفاده از روش غیرمستقیم تقاضای پول نقد پرداخته می­شود. نتایج نشان می­دهد در این دوره حجم اقتصاد زیرزمینی در کشورهای منتخب بین 17 تا 31  درصد GDP است و ایران در حد متوسط از این نرخ می­باشد. پژوهش­های گذشته نشان داده که در دوره سالهای1352-1386 حجم اقتصاد زیرزمینی حدود 20 درصد تولید ناخالص بوده، اما طی دوره1384-1392با توجه به این پژوهش حجم اقتصاد زیرزمینی برابر با 23.8 درصد تخمین زده شده است.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

a

نویسندگان [English]

  • masoud homayoonifar 1
  • sahar rastegarmoghadam 2
  • seyyed saied maleksadati 3
  • mehdi ghaemi asl 4
مراجع
الف) فارسی
-      اسفندیاری، علی اصغرو مهربانی، فاطمه.1385. بررسی اقتصاد زیرزمینی از دو روش شکاف درآمد –هزینه خانوار و نسبت نقد .
-      عرب مازار یزدی، علی.1384.اقتصاد سیاه در ایران. تهران: انتشارات موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
-   شکیبایی، علیرضا و قاسم شادمانی (1393)، برآورد اقتصاد سایه­های ایران با استفاده از مدل­سازی چند مرحله­ای طی سال­های 1386-1349؛ فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، سال چهاردهم، شماره اول، صص 77-59.
-      تقی نژاد، وحید و معصومه نیک پور (1392)، اقتصاد زیرزمینی و علت های آن- مطالعه مرودی ایران.
-      طالعی اردکانی، سمانه (1391)، بررسی روند تحولات اقتصاد سایه ای در ایران.
-      گرائی نژاد، غلامرضا (1390)، بررسی تاثیر هزینه های اجتماعی دولت بر رشد اقتصادی و توزیع درآمدها در ایران.
-      صادقی، حسین، نرگس نجفی، رضا وفایی­یگانه و حسن محمد غفاری (1389)، اقتصاد جرم؛ همدان: انتشارات نور علم.
-      سلیمی فر، مصطفی، کیوانفر، محمد(1389). اقتصاد غیررسمی در ایران و اثر تورم برآن، مجله دانش و توسعه. 17(33).
-   صامتی، مجید، سامتی، مرتضی، دلائی میلان،علی.(1388). برآورد اقتصاد زیرزمینی در ایران (1344-1384) به روش MIMIC، مطالعان اقتصادی بین الملل، 2.(35).89-114.
 
ب) منابع و مآخذ لاتین
-      Feige Edgard, L. (1996), Defining and Estimating Underground and Informal Economics: The New Institutional Economics Approach, World Development, Vol. 18, (7).
-      Tanzi, Vito, ed (1982) The underground economy in the United States and abroad; Lexington: D.C. Heath.
-      Han- Min Wang, D., & Hui-Kuang Y., & Heng-Chang HU.(2012). On the asymmetric relationship between the size of the underground economy and change in effective tax rate in Taiwan, Economics Letters, 117, 430-343.
-      Singh, A.,& Jain-Chandra, S., & Mohommad, A. (2012). Inclusive Growth, Institutions, and the Underground Economy, International Monertary Fund, WP/12/47.
-      Schneider, Buehn (2010) New Estimates for the shadow economies of 165 countries all over the world: First results over the period 1999 to 2007; Discussion Paper Series, IZA DP.
-      Pickhardt, Michael & Sardà, Jordi, 2011. "Size and causes of the underground economy in Spain: A correction of the record and new evidence from the MCDR approach," CAWM Discussion Papers 54, Center of Applied Economic Research Münster (CAWM), University of Münster.
-      Cagan P. (1958), ‘The Demand for Currency Relative to Total Money Suppy’ Journal of Political Economy ,66, 303-328.
-      Erdinc, Z. (2012), “Currency Demand Modeling in Estimating the Underground Economy in Turkey: An Error Correction Framework”, International Research Journal of Finance and Economics , 96, 25-37.
-      Giles D E A (2002b) Measuring the hidden economy :implications for econometric modeling .Econometrics Working Paper EWP9809, Department oe Economics, university of Victoria.
-      Torgler, B., & Schneider, F. (2009). The impact of tax morale and institutional quality on the shadow economy, Journal of Economic Psychology, 30, 228–245.
 
فصلنامه اقتصاد پنهان
دوره 2، شماره 5 - شماره پیاپی 18
آذر 1396
صفحه 99-121
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 06 مهر 1398
  • تاریخ پذیرش: 06 مهر 1398
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار