فصلنامه اقتصاد پنهان - فهرست مقالات

ساز وکارهای پیشگیری و کاهش جمعیت کیفری در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

سید عبدالمجید اجتهادی؛ علیرضا شعبانی ورکانی

دوره 5، شماره 23 ، اسفند 1399، ، صفحه 57-90

چکیده

تا پیش از تصویب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 1392 توسط مجلس شورای اسلامی، به نظر میرسد رویکرد قانون‌گذاران ایران در قبال این پدیده، صرفاً کیفر محور بوده و به زعم قانون‌گذار ساده‌ترین پاسخ به ... بیشتر تا پیش از تصویب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 1392 توسط مجلس شورای اسلامی، به نظر میرسد رویکرد قانون‌گذاران ایران در قبال این پدیده، صرفاً کیفر محور بوده و به زعم قانون‌گذار ساده‌ترین پاسخ به آن، به کارگیری پاسخ‌‌های کیفری بوده‌ است با توجه به ‌این‌که سیاست کیفری افتراقی نسبت به پدیده‌های مجرمانه‌ای اتخاذ می‌شود که دارای ویژگی‌های خاصی نسبت به جرایم سنتی بوده و همین ویژگی ‌ایجاب می‌کند که رژیم‌های متفاوتی در زمینه بزه‌انگاری، رسیدگی به آن‌ها اتخاذ شود، باید دید آیا قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در راستای کاهش جمعیت کیفری اقدام مفیدی به عمل آورده یا خیر؟ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، گام جدیدی در تغییر رویکرد سرکوبگرانه قانون‌گذار در مقابله با ‌این پدیده، محسوب می‌‌گردد چراکه با اتخاذ تدابیر پیشگیری موقعیت‌مدار به ‌این نتیجه مهم می‌توان رسید، که راهکار خردمندانه، اتخاذ پیشگیری غیرکیفری قبل از پیشگیری کیفری است.راهبرد سیاست کیفری ایران در قبال این پدیده در عین افتراقی بودن، بر پیشگیری استوار است. در این راستا قانونگذار جهت کاهش جمعیت کیفری تدابیر بدیعی سنجیده است. یکی از جلوه‌‌های سیاست کیفری افتراقی در مقابله با قاچاق کالا و ارز و کاهش جمعیت کیفری نگاه متفاوت قانون‌گذار در نوع بزه‌انگاری قاچاق کالا و ارز و تقسیم آن به جرم و تخلف است. به‌طوری که برخی از رفتارهای مرتکبین را جرم و در صلاحیت مراجع قضایی قرار داده و برخی دیگر را به‌عنوان تخلف تلقی و صلاحیت رسیدگی به آن‌ها را به تعزیرات حکومتی واگذار کرده است.. قانون در حوزه پیشگیری به تفضیل در ابعاد کوتاه مدت و بلند مدت بدان پرداخته است. در کوتاه مدت راهبرد پیشگیری، پیشگیری وضعی فن‌آورانه است که خوشبختانه قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در فصل دوم خود به هر دو راهبرد بلندمدت و خصوصاً راهبرد پیشگیری وضعی توجه ویژه داشته است.این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی است که داده‌های آن به صورت مطالعات اسنادی، کتابخانه‌ای و میدانی یادداشت و تحلیل شده است. در این پژوهش تلاش شده است تا ضمن تبیین جامع قانون مبارزه قاچاق کالا و ارز، دامنه شمول ساز وکارهای پیشگیری و کاهش جمعیت کیفری در این قانون را به تفضیل بیان و بازتاب این قبیل بزه‌انگاری، حبس‌زدایی، قضازدایی و برخورد‌ها را در کاهش جمعیت کیفری کشور تفحص نمود.

کلیدواژه‌ها = جمعیت‌کیفری

ساز وکارهای پیشگیری و کاهش جمعیت کیفری در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز

چکیده