فصلنامه اقتصاد پنهان - فهرست مقالات

بررسی نقش رفتار دانشی شهروندی در پیشگیری از قاچاق کالا و ارز

علیرضا برازی؛ علی مویدی خرم آبادی؛ عبداله هندیانی؛ فرید مصباحی

دوره 4، شماره 19 ، اسفند 1398، ، صفحه 47-81

چکیده

در طی چند دهه اخیر رویکرد توسعه شهر مبتنی بر دانش مورد توجه جدی قرار گرفته و موضوع تحقیقات زیادی بوده است. الگوی توسعه‌ای آتی، آینده اقتصادی شهرها و مناطق شهری را منوط به ظرفیت جذب، ایجاد، حفظ و پرورش ... بیشتر در طی چند دهه اخیر رویکرد توسعه شهر مبتنی بر دانش مورد توجه جدی قرار گرفته و موضوع تحقیقات زیادی بوده است. الگوی توسعه‌ای آتی، آینده اقتصادی شهرها و مناطق شهری را منوط به ظرفیت جذب، ایجاد، حفظ و پرورش خلاقیت، دانش و نوآوری شهرها می‌داند. براین اساس شهرهای دانش بعنوان ماشین‌های رشد دانش و فرهنگ هستند، که یک ترکیب غنی و پویا از تئوری و عمل را در داخل مرزهای خود شکل می‌دهند و توسط کارکنان دانشی و بوسیله تولید دانش قوی اداره می‌شوند. این کارگران دانشی چگونه می‎توانند در ارتقاء و توسعه دانشی شهر نقش داشته باشند، نیازمند مطالعه رفتار و شناخت ویژگی‌های رفتاری آنهاست که به نظر می‌رسد کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر که با هدف تبیین مؤلفه‌ها و شاخص‌های کلیدی رفتار دانشی شهروندان و نقش یادگیری رفتار دانشی در پیشگیری از قاچاق کالا و ارز تهیه شده است، یک تحقیق کاربردی است که به دو روش کمی و کیفی انجام شده است. در بخش کیفی، نظر خبرگان، در مقوله مورد مطالعه با استفاده از تکنیک دلفی گرداوری و پس از جرح و تعدیل و تعیین اعتبار محتوا و پایایی با استفاده از تکنیک اعتبار سازه و رویکرد تحلیل عاملی، نتیجه در قالب پرسشنامه نهایی تهیه و مورد استفاده قرار گرفت. در بخش کمی، جامعه آماری شامل اساتید و کارکنان دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی، پژوهشی استان کردستان بود. از میان آن تعداد، 384 نفر نمونه آماری به روش تصادفی ساده انتخاب شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از روش‎های تحلیل عاملی و مدل یابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته‎های تحقیق تعداد 8 مؤلفه و 30 شاخص کلیدی رفتار دانشی مشخص گردید. یافته‎های تحقیق نشان داد پیشینه تاریخی، یادگیری مستمر، شرایط اقتصادی و اجتماعی، تعامل داخلی، سلامت و بهداشت فردی، مشارکت، تعهدات محیطی و کارآفرینی به عنوان اولویت مؤلفه‌های کلیدی می‎بایست درنظر گرفته شوند. همچنین آگاهی از کمیت و کیفت تبادل کالا و خدمات شهر، آگاهی از شاخص‎های سلامت اجتماعی، شناخت مهارت‌های زندگی، مشارکت در فعالیت‎های اقتصادی شهر و آگاهی از رفتارهای مشکل آفرین و فسادآور در جامعه، آشنایی با سودمندی‌های بازیافت، آگاهی از شاخص‎های محیط زندگی سالم، آگاهی از شکل‎های مختلف انرژی، داشتن آگاهی اجتماعی و روحیه مشارکت و آگاهی از شاخص‌های سلامت عاطفی و شغلی به عنوان اولویت شاخص‎های کلیدی رفتار دانشی شهروندان تبیین گردید.

مدیریت دانش ضرورتی انکارناپذیر درمبارزه با قاچاق کالا و ارز

علیرضا برازی؛ علی مویدی خرم آبادی؛ مریم ملک

دوره 4، شماره 17 ، آذر 1398، ، صفحه 101-135

چکیده

مفهوم مدیریت دانش را به عنوان رویه ای از بکار یری دانش قبلی برای تصمیم‌گیری جهت تاثیر در کارایی سازمان فعلی و آینده‌سازی آن تعریف نموده‌اند (لی و لان[1]، 2011) با این هدف که سازمان از دانش فردی و جمعی خود، ... بیشتر مفهوم مدیریت دانش را به عنوان رویه ای از بکار یری دانش قبلی برای تصمیم‌گیری جهت تاثیر در کارایی سازمان فعلی و آینده‌سازی آن تعریف نموده‌اند (لی و لان[1]، 2011) با این هدف که سازمان از دانش فردی و جمعی خود، آگاهی یافته به مؤثرترین شکل، از آن استفاده نماید. ضرورت استفاده از این دانش سازمانی را می توان در عواملی همچون افزایش میزان رقابت و نوآوری میان سازمان‌ها، بازنشستگی و مهاجرت نیروی کار، مقدار زمان قابل دسترس برای آزمایش و بدست آوردن دانش، تغییرات استراتزی‌ها در سازمان، عدم وجود نظام انگیزشی، عدم باور به این موضوع که دانش قدرت است و قدرت زا، و... به وضوح مشاهده نمود. با توجه به رسالت مهم و جایگاه ممتاز ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، و با توجه به وظایف و ماموریت های خود از جمله سیاست گذاری، برنامه ریزی، هماهنگی و کنترل و نطارت در خصوص پیشگیری و مقابله با قاچاق انواع کالا و ارز در کشور، امیتوان چنین استنباط کرد که این ستاد ، دارای حجم بالایی از اطلاعات فرآیندی است که بخش اعظم آن دانش خارج از دسترس و استفاده است. از این روی ضرورت استقرار و نهادینه‌سازی نظام مدیریت اطلاعات و دانش از طریق: خلق، مبادله، حفظ و مستندسازی، ارزیابی و استفاده مؤثرتر از دانش خویش؛ هم‌راستا با اهداف و استراتژی دانشی سازمان تبیین میشود . بر این اساس پژوهش حاضر، به دنبال پاسخ این سوال است که تا چه میزان اسناد بالادستی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضرورت پرداختن به مدیریت دانش را تبیین نموده‎اند؟ در این مقاله، روش تحقیق از نظر هدف کاربردی ـ توسعه ای و بر اساس ماهیت و روش به صورت توصیفی ـ تحلیلی است. برای گرداوری اطلاعات از ابزار کتابخانه ای و تحلیل محتوای اسناد استفاده شده که بر دو دسته تقسیم شده‌اند؛ اسناد فرا سازمانی(عام) اسناد سازمانی و فرا سازمانی خاص و تخصصی ستاد نتیجه آنکه آموزش، ارزش به سرمایه‌های انسانی و دانش، تصمیم‌گیری و فعالیت مشارکتی، زمینه‌سازی بروز خلاقیت و نوآوری و افزایش دانش به ضوابط و کاهش بروکراسی به عنوان پیشران‎های دانشی مورد توجه ویژه قرار گرفته‌اند و مقوله های مهم مدیریت دانش همچون کاربرد و بکارگیری دانش، ایجاد زیرساخت‎های اطلاعاتی، تسهیم دانش، گرداوری اطلاعات وسایر مقوله‌های مربوط به مدیریت دانش در اسناد بالادستی خاص مورد توجه بوده است.

نویسنده = علی مویدی خرم آبادی

بررسی نقش رفتار دانشی شهروندی در پیشگیری از قاچاق کالا و ارز

چکیده

مدیریت دانش ضرورتی انکارناپذیر درمبارزه با قاچاق کالا و ارز

چکیده