فصلنامه اقتصاد پنهان

مقاله پژوهشی

بازتولید نظام تجاری در مناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان ذیل راهبرد احیای جاده ابریشم و دلالتهای آن برای مبارزه با قاچاق کالا

مهران اسدیان؛ حمیدرضا مقصودی

دوره 6، شماره 25 ، شهریور 1400، صفحه 7-42

چکیده

تجارت همواره به عنوان رکنی اصلی در نظام اقتصادی ایران مطرح بوده است. موقعیت جغرافیایی ممتاز و عبور شاهراه-های بازرگانی مهمی همچون جاده ابریشم از خاک ایران را می‌توان از جمله دلایل رونق فعالیت‌های تجاری ... بیشتر تجارت همواره به عنوان رکنی اصلی در نظام اقتصادی ایران مطرح بوده است. موقعیت جغرافیایی ممتاز و عبور شاهراه-های بازرگانی مهمی همچون جاده ابریشم از خاک ایران را می‌توان از جمله دلایل رونق فعالیت‌های تجاری و بازرگانی در این مناطق عنوان نمود. منطقه سیستان و بلوچستان نیز به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی ویژه و قرارگیری در مسیرهای تجاری مهم روزگار گذشته، از رونق تجاری قابل توجهی برخوردار بود. اما در سده‌های اخیر و با گردش تجارت از مسیرهای خشکی به دریا، این مناطق به تدریج در انزوا قرار گرفت. عدم توسعه اقتصادی و نبود فرصت‌های شغلی مناسب، قاچاق و ناامنی را برای سیستان و بلوچستان به همراه داشته است. در نتیجه، با گسترش قاچاق و افزایش ناامنی‌ها، رویکرد امنیتی محض در مناطق مرزی استان حاکم گردید. پژوهش حاضر در راستای توسعه اقتصادی استان و مرتفع نمودن معضل قاچاق و کاهش ناامنی‌ها، ایده بازتولید نظام تجاری ذیل راهبرد احیای جاده ابریشم و تغییر رویکرد امنیتی به رویکرد تجاری را مورد مطالعه قرار داده است. در این پژوهش کاربردی که رویکردی توصیفی دارد، از منابع کتابخانه‌ای، مقاله‌ها و مصاحبه نیمه ساختار یافته برای جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش متخصصان اقتصاد پنهان و خبرگان دانشگاهی بوده و برای تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه نیز از روش نظریه زمینه‌ای (گراندد تئوری) استفاده شده است. نتایج تحلیل مصاحبه‌ها بیانگر آن است که متصل شدن به کریدورهای اقتصادی بین‌المللی باعث ایجاد اشتغال و کاهش قاچاق در منطقه خواهد شد. همچنین تسهیل و تسریع امور تجاری و دستیابی به امنیتی درونزا از جمله نتایج حاصل از اتخاذ رویکردی تجاری در منطقه سیستان و بلوچستان خواهد بود که می‌توان با اتخاذ دیپلماسی فعال در زمینه‌های راه و اقتصاد و نیز بهبود و گسترش زیرساخت‌های ارتباطی استان ذیل راهبرد احیای جاده ابریشم و یا طرح‌هایی از این قبیل، بدان دست یافت.

مقاله پژوهشی

ارزیابی کارایی گمرکات کشور در مبارزه با قاچاق کالا با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها

علیرضا شکیبایی؛ سمانه خاتمی

دوره 6، شماره 25 ، شهریور 1400، صفحه 42-69

چکیده

معاملات غیرقانونی بین‌المللی در نتیجه ارزش‌گذاری بالای نرخ ارز، وضع مالیات‌های تجاری و محدودیت‌های کمّی گسترده بر معاملات تجاری صورت می‌گیرند. هنگامی که این نوع معاملات در مقیاس وسیع باشند، اثرات ... بیشتر معاملات غیرقانونی بین‌المللی در نتیجه ارزش‌گذاری بالای نرخ ارز، وضع مالیات‌های تجاری و محدودیت‌های کمّی گسترده بر معاملات تجاری صورت می‌گیرند. هنگامی که این نوع معاملات در مقیاس وسیع باشند، اثرات اخلالی زیادی بر متغیرهای اقتصادی کشورها خواهند داشت. معاملات غیرقانونی از یک‌سو درآمدهای گمرکی و مالیاتی دولت را کاهش می‌دهند و از سوی دیگر، امکان کنترل استانداردهای تولید کالا را از بین می‌برند. همچنین منجر به تحمیل هزینه‌های گزاف سالانه به دولت جهت مبارزه با قاچاق کالا و جلوگیری از آن می‌شوند. ضمن آنکه قاچاق کالا و ارز اثرات نامطلوبی بر تولیدکنندگان و واردکنندگان قانونی کالا در کشور می‌گذارد.در این مطالعه با استفاده از مطالعات داخلی و بین‌المللی، جایگاه قاچاق کالا در اقتصاد بین‌الملل تبیین شده و سپس با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها، کارایی گمرکات کشور در امر مبارزه با قاچاق کالا ارزیابی شده است. با استفاده از روش DEA، می‌توان گمرکات کارا و ناکارا را مشخص و گمرکات ناکارا را رتبه‌بندی و برای آنها از بین شرکت‌های کارا، مرجع (الگو) جهت رسیدن به مرز کارآیی مشخص نمود. در این پژوهش از الگوهای CCR و BCC با ماهیت خروجی استفاده شده است. نتایج استفاده از این روش حاکی از آن است که در ایران پدیده قاچاق کالا بیشتر به دلیل ضعف در ساختارهای مدیریتی کشور، باز نبودن اقتصاد و در نتیجه تفاوت قابل ملاحظه قیمت و کیفیت کالا در دو سوی مرزها صورت می‌گیرد تا ساختارهای اقتصاد کلان کشور.

مقاله پژوهشی

تأثیر پدیده کوله بری بر گسترش قاچاق کالا در کشور (مطالعه موردی: نوار مرزی شهرستان بانه در کردستان)

پرویز منصورپور؛ غلامرضا مهدوی

دوره 6، شماره 25 ، شهریور 1400، صفحه 71-101

چکیده

مناطق غرب کشور به دلیل شرایط ژئوپلیتیک و هم‌جواری با چند کشور در آماج پدیده قاچاق کالا و ارز قرار گرفته است. در این میان کوله بران غیر رسمی و گاه رسمی به دلایل مختلف از جمله دوری از مرکز، فقر اقتصادی و ... بیشتر مناطق غرب کشور به دلیل شرایط ژئوپلیتیک و هم‌جواری با چند کشور در آماج پدیده قاچاق کالا و ارز قرار گرفته است. در این میان کوله بران غیر رسمی و گاه رسمی به دلایل مختلف از جمله دوری از مرکز، فقر اقتصادی و شرایط کوهستانی و سخت منطقه‌ای موجبات حمل کالا های قاچاق را فراهم می‌کنند در این بررسی، انتظار می‌رود که تاثیر پدیده کوله‌بری را بر گسترش قاچاق کالا در کشور و در شهرستان بانه به عنوان مطالعه ای موردی در ترازوی سنجش قرار دهیم. هدف کلی شناخت عوامل ایجاد و گسترش قاچاق کالا به شکل کوله‌بری به عنوان معضلی سیستمی در مرزهای غربی کشور است.سؤال اصلی این تحقیق و فرضیه مبتنی بر آن، این است که قاچاق اعلام نمودن کوله‌بری در قوانین و مقررات می‌تواند به حل معضل کوله‌بری بیانجامد؟ که در مجموع سوالات و فرضیات ما در این مقاله به سوال اصلی پاسخ داده و سؤالات دیگر را به مقالاتی آتی سپرده‌ایم.این تحقیق به لحاظ هدف، توصیفی و از نوع کاربردی است و به لحاظ روش از تحقیقات پیمایشی تبعیت می‌کند. جامعه آماری این تحقیق، کوله‌بران استان کردستان ایران است. دراین تحقیق از فرمول کوکران برای به دست آوردن حجم نمونه استفاده شده است.: لذا تعداد نمونه در این تحقیق 150 نفر تعیین گردید که به صورت نمونه تصادفی انتخاب و پرسشنامه بین آنان پخش شد.روش جمع آوری اطلاعات در گام نخست اسنادی و در گام دوم پیمایشی بوده که به صورت میدانی و از طریق ابزار پرسشنامه انجام شده است. روایی پرسشنامه با توجه به نظرات 5 تن از خبرگان با تغییرات جزئی مورد تایید قرار گرفت. در آزمون پایایی پرسشنامه مذکور از آلفای کرونباخ به روش دو نیم‌سازی استفاده گردیده است. آلفای کررونباخ برای پرسشنامه برابر با 872/0 بوده و بدین‌وسیله مورد تایید قرار گرفته است.در این تحقیق از تحلیل عاملی که یکی از روش‌های آماری چند متغیره و در واقع به عنوان یک مدل آزمون تئوری است، بهره گرفته شد به دنبال آن از مدل یابی معادلات ساختاری همچنین از مدل یابی معادلات ساختاری مبتنی بر روش کمترین مربعات جزئی (PLS)[1] و در نهایت برای آزمون داده از آزمون نرمالیتی متغیرهای پیشگو در مدل از طریق نرم افزار Amos استفاده شد.نتیجه آن‌که با توجه به آزمون‌های متعددی که صورت گرفت پاسخ به سوال و فرضیه کلی تحقیق منفی است زیرا از قوانین موجود کوله‌بری قاچاقچیان سوء‌استفاده‌های بسیاری کرده و در نتیجه این تنها راه حل معضل کوله‌بری نمی تواند باشد.

مقاله پژوهشی

نقش قاچاق کالا در توسعه شهر مرزی بانه

حبیب اله فصیحی؛ امجد سعیدزاده؛ طاهر پریزادی

دوره 6، شماره 25 ، شهریور 1400، صفحه 103-130

چکیده

قاچاق تخلفی گمرکی است شامل جا به جایی کالا در طول مرز گمرکی به روش مخفیانه و به منظور فرار از نظارت گمرکی. مساله قاچاق در کشور ما به دلیل شرایط خاص جغرافیایی برای ورود و خروج کالا و نیز نبود شرایط با ثبات ... بیشتر قاچاق تخلفی گمرکی است شامل جا به جایی کالا در طول مرز گمرکی به روش مخفیانه و به منظور فرار از نظارت گمرکی. مساله قاچاق در کشور ما به دلیل شرایط خاص جغرافیایی برای ورود و خروج کالا و نیز نبود شرایط با ثبات در کشورهای همسایه، بسیار قابل توجه است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات نقش قاچاق کالا در توسعه شهر مرزی بانه، در محدوده غربی استان کردستان و هم مرز با کشور عراق است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و بنابر روش توصیفی-تحلیلی است. ساکنین شهر مرزی “بانه” و کارشناسان و مسئولین متخصص در حوزه قاچاق کالا و برنامه‌ریزی شهری جامعه آماری این تحقیق بوده‌اند. روش گردآوری اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهدات میدانی، مصاحبه و توزیع پرسشنامه انجام گرفته است. در این پژوهش از نرم‌افزارARC GIS جهت ترسیم نقشه‌ها و از نرم‌افزار SPSS و Exeel جهت توصیف اطلاعات آماری و پرسشنامه استفاده‌شده است. در تحلیل آماری با روش مقایسه میانگین‌ها در محدوده مورد مطالعه از آزمون فریدمن و آزمون T-test استفاده گردیده است. برای تعیین مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قاچاق کالا از نرم افزار میک مک استفاده شده است.نتایج تحقیق نشان داد که در شکل‌گیری وضعیت کنونی توسعه شهری بانه، قاچاق کالا مؤثر بوده واثرات نسبتا مثبتی بر توسعه کالبدی – فیزیکی شهر بانه داشته است. از منظر شهروندان قاچاق کالا بیشترین اثرگذاری را بر ابعاد اقتصادی و کالبدی – محیطی با میانگین رتبه 3.27 درصد و 2.36درصد داشته است و بر ابعاد سیاسی – نهادی و اجتماعی – فرهنگی به ترتیب با میانگین 2.20 و 2.17 شهر بانه اثرگذاری متوسطی داشته است. علاوه بر این موقعیت جغرافیایی منطقه، دخالت دولت در عرضه و تقاضا و تعرفه بندی برکالا، سودآوری بالای قاچاق کالا و پایین بودن کیفیت محصولات داخلی و بالا بودن قیمت آن در مقایسه با محصولات مشابه خارجی، بیشترین تاثیر را بر کالای قاچاق در شهر بانه داشته‌اند.

اثرات قاچاق محصولات کشاورزی بر تولید بخش‌های مختلف در اقتصاد ایران (مطالعه موردی استان سیستان و بلوچستان)

حامد آرامش؛ رمضان حسین زاده؛ نورمحمد یعقوبی

دوره 4، شماره 13 ، خرداد 1398، ، صفحه 7-21

چکیده

قاچاق کالا، دارای اثرات مختلفی اعم از اقتصادی و غیراقتصادی می‌باشد. از آثار اقتصادی این پدیده میتوان به کاهش مصرف کالاهای داخلی، کاهش تولید، کاهش ارزش افزوده و کاهش اشتغال اشاره کرد. بر این اساس این ... بیشتر

ارائه استراتژی‌های متناسب برای جلوگیری از قاچاق کالا در کشور

جعفر کریمی

دوره 4، شماره 13 ، خرداد 1398، ، صفحه 124-147

چکیده

این پژوهش بر اساس روشی تحلیلی ـ توصیفی و بهره‌گیری از منابع موجود در زمینه قاچاق کالا و آسیبهای آن و چگونگی مبارزه با آن در کشور و نیز بررسی همه جانبه با استفاده از روش تحلیل SWOT اقدام شده است. نتایج ... بیشتر این پژوهش بر اساس روشی تحلیلی ـ توصیفی و بهره‌گیری از منابع موجود در زمینه قاچاق کالا و آسیبهای آن و چگونگی مبارزه با آن در کشور و نیز بررسی همه جانبه با استفاده از روش تحلیل SWOT اقدام شده است. نتایج حاکی از آن بود که مهم ترین نقطه قوتی که ایران در زمینه مبارزه با قاچاق کالا در جامعه از آن برخوردار است، وجود تعداد کثیری کارد مجرب در این زمینه در کشور می‌باشد که با بهره مند شدن از امتیاز وزنی 62/0 در جایگاه نخست می‌باشد و عدم کار فرهنگی اساسی در این زمینه با امتیاز وزنی 42/0 در جایگاه نخست ضعف‌ها، توجه به مسائل قاچاق کالا به خصوص در امر مردم و استخراج آنها و اندیشیدن تدبیری در این زمینه با امتیاز وزنی 6/0 بالاترین امتیاز وزنی را داشته و در مرتبه اول فرصت‌های موجود و نداشتن برنامه ریزی راهبردی، جذاب و رقابتی در برابر اقدامات خصمانه دشمنان در زمینه قاچاق کالا با امتیاز وزنی 52/0 در جایگاه نخست تهدیدها قرار دارد. مهم ترین راهبردهای که در این زمینه می‌توان نگاشت عبارتند از: ایجاد برنامه ریزی و ساختاری اساسی جهت بهره‌برداری بهینه از تعدد کادر مجرب در راستای روشنگری و آگاهی رسانی در مباحث قاچاق کالا و آسیب‌های آن، تلاش اساسی محلی و ملی در راستای تبیین مسائل اساسی قاچاق کالا و آسیب‌های آن و ارائه و تدوین آن در جامعه و تدوین یک سند چشم انداز محلی و ملی و بهره گیری از رسانه‌های نوین جهت مبارزه با تیلیغات دشمنان در زمینه قاچاق کالا و انجام اقدامات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برای جلوگیری از امر قاچاق.

واکاوی و تحلیل عوامل موثر بر قاچاق کالا در مناطق مرزی (مطالعه موردی: شهرستان مریوان)

سیما سعدی

دوره 2، شماره 5 ، آذر 1396، ، صفحه 73-98

چکیده

یکی از مهم ترین معضلالات و چالش های کشورهای در حال توسعه فساد مالی ناشی از اقتصاد زیرزمینی و مصداق بارز آن قاچاق می باشد؛ قاچاق کالا با توجه به تأثیرات منفی که بر اقتصاد ملی دارد، همیشه مورد توجه کارشناسان ... بیشتر یکی از مهم ترین معضلالات و چالش های کشورهای در حال توسعه فساد مالی ناشی از اقتصاد زیرزمینی و مصداق بارز آن قاچاق می باشد؛ قاچاق کالا با توجه به تأثیرات منفی که بر اقتصاد ملی دارد، همیشه مورد توجه کارشناسان حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بوده است. از آنجایی که قاچاق کالا محصول عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی، محیطی، سیاسی و ... است، برای کاهش آن نیاز به برنامه ریزی همه جانبه بوده و تنها از طریق برخوردهای نظامی و امنیتی این پدیده قابل کنترل نیست. بنابراین هدف از پژوهش حاضر واکاوی و تحلیل عوامل مؤثر بر قاچاق کالا در مناطق مرزی می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری اطلاعات توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و در بخش میدانی از روش پیمایش مبتنی بر تکمیل پرسشنامه و مصاحبه بهره گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل ۵۵۳۲ نفر از مرزنشینان می باشند که با استفاده از روشهای آماری تعداد 250 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. پرسشنامه هـا به نسبت تعداد جمعیت مناطق روستایی مرزنشین توزیع شده است. اعتبار پرسشنامه ها نیز از طریق آزمون آلفای کرونبـاخ، 0.7۹ درصد به دست آمد، همچنین با ۲۰ نفر از افراد خبره برای تکمیل یافته ها، مصاحبه فردیِ عمیق صورت گرفته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t زوجی، آزمون کای اسکوئر ( برای فهمیدن نظر مثبت یا منفی افراد پاسخگو به سوالات )، و آزمون کروسکال والیس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهند که عوامل اقتصادی بیشترین تأثیر را در افزایش قاچاق کالا داشته اند. با توجه به آزمون کروسکال والیس در رتبه بندی بین عوامل مؤثر در قاچاق کالا ، همان گونه که میانگین های رتبه ای در این آزمون نشان می دهند به ترتیب عوامل اقتصادی ، اجتماعی، فرهنگی و اداری ـ مدیریتی بیشترین تأثیر را در افزایش و رواج قاچاق کالا دارند.

تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و مبادلات قاچاق

نریمان یوسفی

دوره 2، شماره 5 ، آذر 1396، ، صفحه 9-34

چکیده

مفهوم سرمایه‌ اجتماعی[1] در دهه‌های اخیر در حوزه‌های گوناگون از جمله علوم اجتماعی و اقتصاد مطرح شده است. به‌طور کلی این مفهوم شامل سرمایه و منابع حاصل از نهادها، روابط، هنجارها و ارزش‌هایی است که ... بیشتر

مدیریت دانش ضرورتی انکارناپذیر درمبارزه با قاچاق کالا و ارز

علیرضا برازی؛ علی مویدی خرم آبادی؛ مریم ملک

دوره 4، شماره 17 ، آذر 1398، ، صفحه 101-135

چکیده

مفهوم مدیریت دانش را به عنوان رویه ای از بکار یری دانش قبلی برای تصمیم‌گیری جهت تاثیر در کارایی سازمان فعلی و آینده‌سازی آن تعریف نموده‌اند (لی و لان[1]، 2011) با این هدف که سازمان از دانش فردی و جمعی خود، ... بیشتر مفهوم مدیریت دانش را به عنوان رویه ای از بکار یری دانش قبلی برای تصمیم‌گیری جهت تاثیر در کارایی سازمان فعلی و آینده‌سازی آن تعریف نموده‌اند (لی و لان[1]، 2011) با این هدف که سازمان از دانش فردی و جمعی خود، آگاهی یافته به مؤثرترین شکل، از آن استفاده نماید. ضرورت استفاده از این دانش سازمانی را می توان در عواملی همچون افزایش میزان رقابت و نوآوری میان سازمان‌ها، بازنشستگی و مهاجرت نیروی کار، مقدار زمان قابل دسترس برای آزمایش و بدست آوردن دانش، تغییرات استراتزی‌ها در سازمان، عدم وجود نظام انگیزشی، عدم باور به این موضوع که دانش قدرت است و قدرت زا، و... به وضوح مشاهده نمود. با توجه به رسالت مهم و جایگاه ممتاز ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، و با توجه به وظایف و ماموریت های خود از جمله سیاست گذاری، برنامه ریزی، هماهنگی و کنترل و نطارت در خصوص پیشگیری و مقابله با قاچاق انواع کالا و ارز در کشور، امیتوان چنین استنباط کرد که این ستاد ، دارای حجم بالایی از اطلاعات فرآیندی است که بخش اعظم آن دانش خارج از دسترس و استفاده است. از این روی ضرورت استقرار و نهادینه‌سازی نظام مدیریت اطلاعات و دانش از طریق: خلق، مبادله، حفظ و مستندسازی، ارزیابی و استفاده مؤثرتر از دانش خویش؛ هم‌راستا با اهداف و استراتژی دانشی سازمان تبیین میشود . بر این اساس پژوهش حاضر، به دنبال پاسخ این سوال است که تا چه میزان اسناد بالادستی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضرورت پرداختن به مدیریت دانش را تبیین نموده‎اند؟ در این مقاله، روش تحقیق از نظر هدف کاربردی ـ توسعه ای و بر اساس ماهیت و روش به صورت توصیفی ـ تحلیلی است. برای گرداوری اطلاعات از ابزار کتابخانه ای و تحلیل محتوای اسناد استفاده شده که بر دو دسته تقسیم شده‌اند؛ اسناد فرا سازمانی(عام) اسناد سازمانی و فرا سازمانی خاص و تخصصی ستاد نتیجه آنکه آموزش، ارزش به سرمایه‌های انسانی و دانش، تصمیم‌گیری و فعالیت مشارکتی، زمینه‌سازی بروز خلاقیت و نوآوری و افزایش دانش به ضوابط و کاهش بروکراسی به عنوان پیشران‎های دانشی مورد توجه ویژه قرار گرفته‌اند و مقوله های مهم مدیریت دانش همچون کاربرد و بکارگیری دانش، ایجاد زیرساخت‎های اطلاعاتی، تسهیم دانش، گرداوری اطلاعات وسایر مقوله‌های مربوط به مدیریت دانش در اسناد بالادستی خاص مورد توجه بوده است.

فصلنامه اقتصاد پنهان

شماره جاری
دوره 6، شماره 25 - شماره پیاپی 39، شهریور 1400، صفحه 1-136

شناسنامه نشریه

مقالات آماده انتشار

دوره 6 (1400)

دوره 5 (1399)

دوره 4 (1398)

دوره 3 (1397)

دوره 2 (1396)

دوره 1 (1395)

بازتولید نظام تجاری در مناطق مرزی استان سیستان و بلوچستان ذیل راهبرد احیای جاده ابریشم و دلالتهای آن برای مبارزه با قاچاق کالا

چکیده

ارزیابی کارایی گمرکات کشور در مبارزه با قاچاق کالا با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها

چکیده

تأثیر پدیده کوله بری بر گسترش قاچاق کالا در کشور (مطالعه موردی: نوار مرزی شهرستان بانه در کردستان)

چکیده

نقش قاچاق کالا در توسعه شهر مرزی بانه

چکیده

اثرات قاچاق محصولات کشاورزی بر تولید بخش‌های مختلف در اقتصاد ایران (مطالعه موردی استان سیستان و بلوچستان)

چکیده

ارائه استراتژی‌های متناسب برای جلوگیری از قاچاق کالا در کشور

چکیده

واکاوی و تحلیل عوامل موثر بر قاچاق کالا در مناطق مرزی (مطالعه موردی: شهرستان مریوان)

چکیده

تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و مبادلات قاچاق

چکیده

مدیریت دانش ضرورتی انکارناپذیر درمبارزه با قاچاق کالا و ارز

چکیده

ابر واژگان